Rusya’nın Yekaterinburg kentinde gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybeden iki Azerbaycan vatandaşının ölümü, iki ülke arasında ciddi bir diplomatik krize yol açtı. Azerbaycan, olayla ilgili olarak Rusya’yı “etnik temelli şiddet” ve “işkenceyle öldürme” ile suçlarken; Rusya, ölümlerle ilgili resmi açıklamalarında netlik sağlamaktan kaçınıyor.

Gözaltı ve Ölüm Olayı

27 Haziran’da Rus kolluk kuvvetlerinin Yekaterinburg’da gerçekleştirdiği operasyon sırasında, Azerbaycan kökenli Huseyn (59) ve Ziyaddin (55) Safarov kardeşler gözaltına alındı. Aynı gün içerisinde hayatını kaybeden kardeşlerin cenazeleri, bir gün sonra Azerbaycan’a gönderildi.

Rusya makamları, ölümlerden birinin kalp krizine bağlı olduğunu, diğerinin ise “sebebi araştırılıyor” diyerek geçiştirdi. Ancak Azerbaycan’da yapılan ikinci otopside, iki kardeşin bedeninde çok sayıda kaburga kırığı, burun kemiği kırığı, yüz bölgesinde morluklar ve iç organ zedelenmeleri tespit edildi.

Azerbaycan Sağlık Bakanlığı’na bağlı Adli Tıp Kurumu, ölümleri “sistematik şiddet ve travmatik şok” sonucu gerçekleşen “işkenceye bağlı ölüm” olarak raporladı.

Azerbaycan Soruşturma Başlattı

Olayın ardından Azerbaycan Başsavcılığı, Rusya’da görevli kolluk kuvvetleri hakkında “kasten adam öldürme” ve “işkence” suçlarından resmi ceza soruşturması başlattığını duyurdu. Dışişleri Bakanlığı ise Rusya’nın Bakü Büyükelçiliği yetkilisini bakanlığa çağırarak protesto notası sundu.

Aynı zamanda Kültür Bakanlığı, Rusya ile yürütülmekte olan kültürel etkinliklerin tamamını iptal etti. Temmuz ayında planlanan birçok karşılıklı etkinlik askıya alındı. Devlet yetkilileri, bu olayın “basit bir polisiye vaka değil, ulusal onura yapılan saldırı” olduğunu ifade etti.

Sputnik Azerbaycan’a Operasyon

Bakü yönetimi, olayın ardından dikkat çeken bir başka adım attı. 30 Haziran’da, Rusya’nın devlet destekli haber ajansı Sputnik’in Azerbaycan bürosuna polis tarafından operasyon düzenlendi. Ofis çalışanlarından bazıları gözaltına alındı; ofisin faaliyetleri durduruldu.

Kremlin, bu operasyonu “orantısız bir karşılık” olarak değerlendirirken, Sputnik yöneticilerinin serbest bırakılmasını talep etti. Azerbaycan ise bu hamleyi “Rusya’nın medya üzerinden yönlendirme çabalarına karşı egemen bir tavır” olarak savundu.

Güven Krizi Derinleşiyor

Uzmanlar, yaşananların Azerbaycan ile Rusya arasında yalnızca geçici bir gerilim değil, derin bir güven bunalımının işareti olduğunu belirtiyor. Kimi analistler, bu olayın Azerbaycan’ın dış politikada daha bağımsız ve Batı’ya yakın bir çizgiye yönelmesine neden olabileceğini vurguluyor.

Azerbaycan kamuoyunda olay büyük yankı buldu. Sosyal medyada “#Adaletİstiyoruz” etiketiyle binlerce paylaşım yapıldı. Özellikle diaspora temsilcileri, Rusya’daki Azerbaycan vatandaşlarının güvenliğinden endişe duyduklarını belirtiyor.

Sıradaki Adım Ne Olacak?

Rusya tarafı, henüz ölümlerle ilgili kapsamlı bir soruşturma başlatmış değil. Azerbaycan ise dosyayı uluslararası platformlara taşımaya hazırlanıyor. Uluslararası insan hakları kuruluşlarının ve Avrupa Konseyi’nin de süreci yakından izlemesi bekleniyor.

İki kardeşin gözaltında ölmesiyle başlayan süreç, bugün iki ülke arasında büyüyen bir siyasi, kültürel ve toplumsal krize dönüşmüş durumda. Diplomatik ilişkilerdeki bu kırılma, sadece Bakü ve Moskova arasında değil; tüm Kafkasya bölgesinde dengeleri yeniden şekillendirebilir.