Suriye’de Beşar Esad rejiminin çöküşünün ardından, ülkenin siyasi ve askeri yapısında ortaya çıkan boşluğu dolduran yeni aktörler dikkat çekiyor. Bu isimler arasında en öne çıkan figürlerden biri, eski “Ahrar eş-Şam” komutanlarından Ahmed el-Dalati, ya da daha çok bilinen adıyla Ebu Muhammed eş-Şami oldu.
Ortadoğu uzmanı Emre Öztürk’ün verdiği bilgilere göre, Dalati şu anda hem Suriye’deki geçici hükümetin içinde en çok güvenilen isimlerden biri, hem de Batılı istihbarat servislerinin doğrudan temas kurduğu kritik bir figür olarak öne çıkıyor.
Karanlık Geçmiş, Diplomatik Gelecek
Fransız “Intelligence Online” dergisinin aktardığına göre, Ahmed el-Dalati son dönemde ABD yaptırımlarının kaldırılması sürecinde gizli bir arabulucu olarak da görev yaptı. Özellikle Kuneytra vilayetine vali olarak atanması ve ardından Süveyda’da güvenlikten sorumlu kişi haline gelmesi, onun siyasi ve askeri alandaki etkisini artırdı.
Öztürk’e göre, Güney Suriye’de İsrail’le artan gerginliği azaltmak amacıyla bazı İsrailli komutanlarla temas kuran Dalati, aynı zamanda bölgedeki Dürzi ve aşiret yapılarıyla da iyi ilişkiler geliştirmiş durumda.
Esad Sonrası Koordinatör: Hedefte Hama, Hums, Halep ve Şam Vardı
Dalati’nin adı sadece diplomatik temaslarla değil, askeri planlamalarla da anılıyor. İddiaya göre, 2024 yılında Beşar Esad rejiminin sona ermesiyle sonuçlanan çok yönlü operasyonların ana koordinatörü Dalati oldu. Aynı anda Halep, Hama, Humus ve Şam’da başlatılan saldırıların koordinasyonunu sağlayarak rejimin çözülmesinde kilit rol oynadı.
Bu operasyonlar sırasında, hem yerel milis güçlerini hem de uluslararası destekli muhalif grupları organize ettiği, aynı zamanda dış destekli istihbarat yapılarıyla senkronize çalıştığı belirtiliyor.
Batı’nın Yeni Umudu mu?
Dalati’nin 2015 yılında, muhaliflerin İdlib’i Esad rejiminden almasının ardından ABD ve Fransa tarafından “Esad sonrası lider adayı” olarak değerlendirildiği bildiriliyor. O tarihten bu yana hem silahlı mücadelede hem de siyasi arenada adım adım ilerleyen Dalati, bugün geldiği noktada Batı’nın Suriye’deki yeni yüzü olabilir.
Suriye’de Yeni Dönem
Beşar Esad rejiminin devrilmesiyle birlikte Suriye’de siyasi geçiş süreci ve güvenlik mimarisi yeniden inşa ediliyor. Bu sürecin askeri geçmişe sahip, ama diplomasiye açık figürlerle yürütülmesi, Batılı güçlerin öncelikleri arasında yer alıyor.
Ahmed el-Dalati’nin bu profile en uygun isimlerden biri olması, hem bölge halkı hem de uluslararası aktörler nezdinde onu potansiyel bir “istikrar figürü” haline getiriyor.
şahane Agahoğlu
